کرونا چیست؟ چقدر خطرناک است؟
همه چیز در مورد پیدایش، پیشگیری از ویروس کرونا ، کرونا ویروس یا NCOVID-19 نسل جدیدی از ویروس کرونا است که در طول دوماه گذشته شیوع پیدا کرده است. کرونا، تا قبل از یک دهه گذشته، ویروسی ساده و کم تهاجم بود. تا اینکه در 2003، جهش پیدا کرد و تبدیل به سارس شد. بیماری حاد تنفسی که با ابتلا 8000 نفر و با مرگ و میر 800 نفر (یعنی نرخ مرگ و میر حدود 10درصدی) یکی از جلوههای جدید این ویروس بود.
این ویروس در سال 2012، در شکل ویروس مرس بروز پیدا کرد. در آن سال 573 نفر به مرس مبتلا شدند و 105 نفر از آنها جان باختند. یعنی تقریبا نرخ مرگ و میر حدود 18درصد.
اگر قرار بود ویروس کرونا با همین ضریب رشد پیشرفت کند، امروز باید شاهد ویروسی به مراتب مرگبارتر از مرس میبودیم که که بیش از 25درصد مبتلایان به آن جان میباختند. اما خبر خوب اینکه ویروس کرونا حتی از ویروس آنفولانزای H1N1 که در پاییز گذشته فراگیر شد و فروکش کرد هم مرگ و میر کمتری دارد.
مساله مهمی که در مورد کرونا وجود دارد و آن را از سایر انواع کروناویروسها متمایز کرده است، رشد سریع و شدت اپیدمی این ویروس است؛ نه خطر مرگ و میر مبتلایان به آن.
بهداشت جهانی، با انتشار توییتی اعلام کرد عدهای از افرادی که تاکنون به چین سفر نکردهاند نیز به این ویروس مبتلا شدهاند که موضوع نگرانکنندهای است. تاییدشدن انتقال ویروس کرونا به افرادی که تاکنون در چین نبودهاند، نشان میدهد که میزان شیوع این ویروس در کشورهای دیگر نیز در حال افزایش است.در این مقاله سعی بر این شده تا همه چیز در مورد پیدایش، پیشگیری از ویروس کرونا آشنا کنیم.
دانشمندان فکر میکنند که این ویروس جدید هم از ابتدای ماه دسامبر توانایی انتقال به انسانها را پیدا کرده است. به نظر میرسد که ویروس در ابتدا در یک بازارچهی غذاهای دریایی در شهر ووهان پیدا شده و سپس از آنجا به نقاط دیگر پخش شده است. اما یکی از آزمایشها روی بیماری نشان میدهد که اولین فردی که به بیماری کرونا مبتلا شده، هیچ ارتباطی با بازارچه نداشته است. محققان هنوز در حال پیگیری منبع اصلی بیماری هستند.
نوع حیوانی که ویروس از آن به انسان منتقل شده نیز همچنان برای محققان روشن نیست. یک تیم تحقیقاتی در چین گزارشی منتشر کردند که طی آن گفته شده بود طبق کدهای ژنتیکی این ویروس ممکن است که بیماری از مار به انسان رسیده شده باشد. البته محققان دربارهی صحت این نتیجهگیری مطمئن نیستند. آزمایشهای دیگری که روی ژنتیک ویروس جدید انجام شد نشان داد که توالی ژنتیکی این ویروس ۹۶ درصد با ویروس کرونا در خفاشها یکسان است. ویروس سارس و مرس هر دو از خفاش به انسان منتقل شدهاند.
ویروس کرونا تا چه اندازه خطرناک است؟
به گفته مقامات چینی ویروس کرونا در دوره نهفتگی یعنی قبل از بروز نشانه های بیماری، می تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
برای مشخص کردن این که بیماری تا چه حد «خطرناک» است، نیاز به اطلاعاتی هم دربارهی وخامت و شدت بیماری و هم دربارهی سرعت و سهولت گسترش آن داریم.
متخصصان بیماریهای اپیدمی اغلب از این ابزار برای ارزیابی بیماریهایی مانند انواع جدید آنفولانزا و تعیین اقدامات مورد نیاز برای آنها استفاده میکنند.
در حال حاضر تلفات این نوع جدید از ویروس کرونا حدود ۲ الی ۳ درصد است که البته با ادامه پیدا کردن شیوع ویروس امکان تغییر این درصد وجود دارد؛ در صورتی که تلفات ویروس سارس چیزی حدود ۱۴ الی ۱۵ درصد بود. اکثر تلفات ویروس کرونا تا کنون افراد پیر بودهاند که مشکلات سلامتی دیگری مثل بیماریهای قلبی، فشار خون و دیابت داشتند. طبق آمار این گروه از افراد بیش از دیگران در خطر مرگ بر اثر بیماریهایی مثل آنفولانزا هستند.
علائم ویروس کرونا چیست؟
در معمولیترین حالت این ویروس باعث سرماخوردگی میشود اما در مواردی باعث سندروم حاد تنفسی یا همان “سارس” میشود. نشانههای ابتلا به این ویروس در انسان تب، سرفه، نفس نفس زدن و تنگی نفس است.
اما تیمهای پزشکی مستقر در بیمارستان ژونگنان دانشگاه ووهان و بیمارستان جینینتان در ووهان میگویند که همه این علایم در همه بیماران دیده نمیشود.
از علائم دیگر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ۳۱ درصد تنگی نفس داشتند
- ۱۱ درصد بدندرد داشتند
- ۹ درصد دچار گیجی بودند
- ۸ درصد سردرد داشتند
- ۵ درصد گلودرد داشتند
این بیماری میتواند به سینهپهلو – التهاب ریهها و آبگرفتگی کیسههای هوا – تبدیل شود و در نهایت باعث نارسایی ریوی شود.
اما این گزارش صرفا شامل مواردی میشود که بیمار به خاطر شدت بیماری در بیمارستان بستری شده است. خیلی از موارد خفیف این بیماری کشفنشده باقی میمانند.
ویروس چگونه منتقل و پخش میشود؟
ویروسهای کرونا بیشتر از شخص به شخص از طریق تماس نزدیک منتقل میشوند. برای مثال در خانه، محل کار یا مرکز مراقبت بهداشت اگر فردی باشد که به ویروس کرونا مبتلاست و شما با او تماس داشته باشید، احتمال ابتلای شما به ویروس بالاتر میرود.
با اینکه تصور میشود انتقال ویروس ابتدا از حیوان به انسان بوده اکنون ویروس بیشتر از فرد به فرد گسترش مییابد و احتمال انتقال آن از انسان به انسان بیشتر است.
انتقال ویروس کرونای جدید از همه این راهها ممکن است.
تماس نزدیک فرد به فرد ـ در حد دو متر فاصله تماس نزدیک محسوب میشود؛
از طریق تماس با قطرات تنفسی در هنگام سرفه یا عطسه فرد آلوده به ویروس ـ این قطرات میتوانند وارد دهان یا بینی افرادی که در همان نزدیکی هستند بشوند یا در ریهها استنشاق شوند و ویروس را منتقل کنند؛تماس با سطوح یا اشیاء آلوده به ویروس ـ فرد با لمس یک سطح یا شیء که ویروس روی آن نشسته میتواند آلوده شود.
البته برای ابتلا به ویروس از روش تماس با سطوح آلوده فرد باید پس لمس کردن سطح، ویروس را با دستانش به دهان، بینی یا چشمان خود برساند. تصور نمیشود این اصلیترین شیوه انتشار ویروس باشد.
چه مدت طول میکشد تا پس از انتقال ویروس بیماری ایجاد شود؟
با توجه به دادههایی که تا کنون منتشر شده دوره نهفتگی ویروس جدید کرونا بین دو تا ۱۴ روز است. میانگینی که با توجه به دادههای چین به دست آمده سه تا پنج روز است. یعنی بیشتر بیماران پس از سه تا پنج روز که ویروس به بدنشان وارد شود، به علایم بیماری دچار میشوند.
با توجه به اینکه این ویروس نوظهور است این دادهها میتواند تغییر کند. بیشتر کشورها به شهروندانی که به مناطق آلوده سفر کردهاند توصیه میکنند که ۱۴ روز به شکل ایزوله در خانههایشان بمانند تا مطمئن شوند که علایم بیماری ندارند.
چه غذاهایی ایمنی بدن را افزایش میدهند؟
- مواد غذایی حاوی ویتامین C
- مواد غذایی حاوی ویتامینهای گروه B
- ویتامین D3
- مواد غذایی حاوی ویتامین E
اگر علائم کرونا داشتم چه کاری انجام بدهم؟
اگر علائم زیر را داشتید، حتما طی اسرع وقت به مراکز درمانی مراجعه کنید. میتوانید مراکز درمانی هرشهر که به پذیرش بیماران کرونا اختصاص پیدا کردهاند را با یک جستجوی ساده اینترنتی پیدا کنید.
- سرفههای خشک
- تب بالای 38درجه
- اسهال
- استفراغ
- سردرد
- تنگی نفس و یا مشکل در تنفس
- لرز
- گلودرد
اگر علائم بالا را در خودتان دیدید، با وسیله نقلیه شخصی به بیمارستان بروید. سعی کنید حتما ماسک بزنید و از دیگران فاصله بگیرید. اگر به بیماری مبتلا شدید برای مدتی در مکانهای عمومی حاضر نشوید. حتما جلوی دهانتان را بپوشانید. ظرفهای خودتان را از افراد خانواده جدا کنید و در اتاق مجزا بمانید.
احتمال مرگ افراد مسنتر بیشتر است
در آمار مرگومیر ناشی از این بیماری الگویی واضح دیده میشود.
به گفته مرکز مراقبت و پیشگیری بیماریهای چین، کمتر از نیم درصد بیماران زیر ۵۰ سال جان خود را از دست دادهاند.
اما بعد از آن به سرعت بر تعداد جانباختگان افزوده میشود
- ۱.۳ درصد پنجاه و چند سال داشتند.
- ۳.۶ درصد شصت و چند سال داشتند.
- ۸ درصد هفتاد و چند ساله بودند.
- ۱۵ درصد بالای هشتاد سال داشتند.
چگونه میتوان خطر عفونت را کاهش داد؟
با رعایت چهار مورد احتیاطی زیر میتوانید جلوی خطر عفونت برای خود و خانوادهتان را بگیرید:
۱. دستهایتان را مرتب با آب و صابون یا ژل ضدعفونی الکلدار بشویید.
۲. به هنگام عطسه یا سرفه جلوی دهان خود را با دستمال یا آرنج خم شدهتان بگیرید، و دستمال را داخل سطح دربسته بیاندازید.
۳. از تماس نزدیک با کسانی که سرما خوردهاند یا علائمی شبیه آنفولانزا دارند اجتناب کنید.
۴. اگر تب دارید، سرفه میکنید یا احساس میکنید مشکل تنفس دارید حتماً به دکتر مراجعه کنید.
آیا ماسک فایدهای دارد؟
ماسک گذاشتن اکنون در بیشتر استانهای چین اجباری شده است. با این حال ماسک تنها یک راه مراقبت نسبی در برابر ویروس کرونای جدید است. همه انواع ماسکها لزوما نمیتوانند مقابل ذرات بسیار کوچک کروناویروس را بگیرند.
ماسکی که در بیشتر داروخانهها یافت میشود ماسک جراحی است – از جنس الیاف پارچهای است و با کش به دور گوش بسته میشود. این ماسک کمک میکند که استنشاق ذرات سرفه و عطسه فرد بیمار کمتر شود اما کماکان ویروسهای کوچک کرونا اگر نزدیک فرد باشند میتوانند از الیاف ماسک عبور کنند یا از کنارههای ماسک وارد دستگاه تنفسی فرد بشوند یا بر چشمان فرد بشینند. این ماسکها همچنین تنها برای دو ساعت فایده دارند. بعد از دو ساعت باید از ماسکی جدید استفاده کرد. با این حال همین که ماسک مقابل دست زدن ناخودآگاه فرد به دهان و بینی را میگیرد، خودش کمک بزرگی است.
نوع دیگری از ماسکهای فیلتردار که با شماره N95 شناخته میشوند در جلوگیری از انتقال ویروس موفقتر هستند. این ماسکها مجهز به دستگاه فیلتر هوا هستند؛ همه چیز قبل از وارد شدن به دستگاه تنفسی شما باید از این فیلتر عبور کند. این فیلر قابلیت این را دارد که حداقل ۹۵٪ از ذرات بزرگتر از ۰,۳ میکرون را بازدارد. این شامل بیشتر ویروسها هم میشود. با این حال پوشیدن این ماسکها کار آسانی نیست و فرد باید برای درست پوشیدن این ماسکها آموزش ببیند.
اگر در منطقهای زندگی میکنید که احتمال ابتلا به ویروس بالاست بهتر است هم از ماسک استفاده کنید و هم از عینکهای مخصوص آزمایشگاه که ورود ویروس به سطح چشمان شما را هم محدود میکنند.
آیا احتمال دارد که ویروس جهش پیدا کند؟
ویروسها همیشه در حال تغییر و جهش هستند. اما اینکه به چه صورتی تغییر میکنند ناشناخته است.
خانواده ویروس کرونا همیشه از گونه حیوانی به گونه دیگری منتقل شده است. این ویروس برای انتقال آسانتر ممکن است تکامل پیدا کند و موجب بیماری سختتری شود. دانشمندان در حال تحقیق درباره این موضوع هستند.
ویروس کرونا در سفرهای هوایی
در صورتی که در سفرهای هوایی، مسافری مبتلا به ویروس کرونا یا مشکوک به آن باشد، خطر ابتلا به این ویروس بسته به فاصلهی شما با آن فرد، متفاوت است.
طبق اطلاعات ارائهشده در دستورالعملهای موقت سازمان مدیریت و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC) که تنها برای مطلعکردن عموم مردم ارائه شدهاند، در صورتی که صندلیتان با فرد دارای نشانههای ویروس یا فرد مبتلا، دو متر فاصله داشته باشد، خطر انتقال ویروس به شما، متوسط است. این فاصله نسبت به صندلی افراد دارای نشانههایی مثل سرفه، تب و تنفس دشوار، تقریبا به میزان دو صندلی میشود.
این ویروس چطور متوقف میشود؟
واکسنی برای این ویروس وجود ندارد. بنابراین تنها راه جلوگیری از سرایت آن تشخیص زودهنگام و درمان بیمار در قرنطینه است.
باید به دنبال افرادی گشت که با بیماران این ویروس در تماس بودهاند و آنها را زیر نظر گرفت.
باید همه چیز در مورد پیدایش، پیشگیری از ویروس کرونا را دانست و در قدم بعدی باید محدودیتهای مسافرتی ایجاد کرد و از گردهماییهای عمومی جلوگیری کرد.
در نهایت ، سعی کنید استرس و اضطراب خودتان را با یوگا و مدیتیشن کنترل کنید و مطمئن باشید که اتفاق بدی برایتان نمیافتد. کرونا آن هیولای ترسناکی که رسانههای شایعهپرداز برای تزریق جو روانی منفی به مردم ساختهاند نیست. این ویروس هم با مدیریت و همکاری همه ما و حفظ اصول بهداشت فردی به زودی ریشهکن خواهد شد. در حال حاضر بهترین عکسالعمل این است که توصیههای تایید شده توسط پزشکان را جدی بگیریم و سعی کنیم تمام نکات بهداشتی را رعایت کنیم.